I C 394/22 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Żorach z 2024-02-16
- Tytuł:
- Sąd Rejonowy w Żorach z 2024-02-16
- Data orzeczenia:
- 16 lutego 2024
- Data publikacji:
- 15 marca 2024
- Sygnatura:
- I C 394/22
- Sąd:
- Sąd Rejonowy w Żorach
- Wydział:
- I Wydział Cywilny
- Przewodniczący:
- Kamil Leśniewski
- Hasła tematyczne:
- Najem pojazdu zastępczego , Ciężar dowodu , Ubezpieczenie majątkowe
- Podstawa prawna:
- art. 415 § 1 k.c., art. 822 § 1 k.c., art. 361 § 1 i 2 k.c., art. 363 § 1 k.c., art. 34 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (...)
- Teza:
- • (1) O ile przedstawione wydruki ofert najmu pojazdów zastępczych (tj. internetowe cenniki) są prawnie dopuszczalnym środkiem dowodowym (jest to inny środek dowodowy w rozumieniu k.p.c.), o tyle ich wartość dowodowa jest znacznie organiczna. W ocenie Sądu wartość ta ogranicza się w zasadzie do wykazania, że dany podmiot w danej dacie oferował najem pojazdu zastępczego za daną kwotę. Środki te nie dowodzą zatem per se, że dana stawka była stawką rynkową (kwestia ta wymaga bowiem odpowiedniej analizy i „surowa” oferta nie jest wystarczającym dowodem do uznania danej stawki za stawkę rynkową). Po drugie – co dużo istotniejsze – tego typu oferty przedstawiają ceny na konkretny dzień – ceny zaś mają to do siebie, że fluktuują (tj. polegają zmianom); innymi słowy to, że np. 1 października 2020 roku na rynku była oferta najmu pojazdu zastępczego za 100 zł nie oznacza, że oferta ta była aktualna 1 października 2021 roku. Oferty przedłożone przez powoda pochodzą zaś z bliżej nieustalonych dat lub z dat niezwiązanych z rzeczywistym okresem najmu w sprawie. Z tych też powodów Sąd przedstawione wydruki dot. ofert najmu traktował jedynie jako pomocnicze (poglądowe) źródło informacji, a rozstrzygnięcie w rozpatrywanym zakresie oparł na ustaleniach biegłego. • (2) Wydatek niezbędny (celowy) to wydatek poniesiony na korzystanie z innego pojazdu w zakresie takim, w jakim poszkodowany korzystałby ze swojego środka lokomocji, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Z kolei wydatek ekonomicznie uzasadniony to wydatek poczyniony na najem pojazdu zastępczego o takiej samej lub podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego, poniesiony w oparciu o stawki czynszu najmu, które obowiązują na rynku lokalnym dla poszkodowanego w dacie szkody; dla uznania ekonomicznej uzasadnialności danego wydatku z tytułu najmu pojazdu zastępczego należy nadto zbadać, czy zastosowany in concreto okres najmu pozostaje w ścisłej korelacji czasowej z czasem niezbędnej naprawy uszkodzonego pojazdu lub też z czasem niezbędnym do nabycia nowego pojazdu (w przypadku szkody całkowitej). Powyższe kwestie powinny zostać wykazane w procesie – zgodnie z zasadą ciężaru dowodu – przez zainteresowane strony. • (3) Poszkodowany nie jest zobligowany do skorzystania z oferty (propozycji) najmu pochodzącej od ubezpieczyciela – może on wynająć pojazd zastępczy od innego podmiotu; ubezpieczyciel odpowiadać będzie jednak za tego typu najem jedynie, jeśli był on celowy i ekonomicznie uzasadniony. Poszkodowany powinien przy tym posiadać uzasadnione powody nieskorzystania z oferty najmu pochodzącej od ubezpieczyciela, o ile oferta taka została złożona. • (4) Strona pozwana wykazała, że ofertę najmu pojazdu zastępczego zamieściła na portalu klienta, który to portal działa w ramach jej witryny internetowej. Poszkodowany nie jest jednak w żaden sposób zobligowany do logowania się i korzystania z takiego portalu. Nie istnieje jakakolwiek norma prawa powszechnie obowiązującego, która obligowałaby poszkodowanego do logowania się do takiego miejsca i zapoznawania się z zamieszczanymi tamże informacjami; w szczególności normą taką nie są art. 354 k.c., art. 362 k.c. oraz art. 826 k.c. i wynikający z nich obowiązek współdziałania poszkodowanego z ubezpieczycielem celem minimalizacji szkody. W ocenie Sądu towarzystwa ubezpieczeniowe nie mogą optymalizować kosztów swojej działalności w ten sposób, że w ramach oszczędności zamiast tradycyjnej korespondencji wymuszają, niejako z pozycji siłowej, na poszkodowanych (a więc nawet nie na osobach, z którymi zawarli umowę) korzystanie z ich wewnętrznych rozwiązań informatycznych – wszak rozwiązanie takie pozbawiałoby istotnej części swoich praw osoby wykluczone cyfrowo (np. osoby starsze lub ubogie), których ciągle – niestety – nie brakuje w Polsce. Towarzystwa ubezpieczeniowe powinny zatem stosować inne metody przedstawiania ofert najmu pojazdu zastępczego, w tym w szczególności w postaci nagrywania rozmów telefonicznych oraz kierowania poleconych przesyłek pocztowych – tj. takich rozwiązań, które zapewniają ochronę zarówno interesów ubezpieczycieli, jak i poszkodowanych, a zarazem nie będą metodami niejako wymuszającymi na poszkodowanym daną aktywność. • (5) Uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego nie należy doszukiwać się w okresie oczekiwania na dostarczenie nowego pojazdu per se. Za uzasadniony okres najmu może w istocie zostać uznany pełny okres oczekiwania na dostarczanie nowego pojazdu, ale wyłącznie, jeśli było to nieodzowne dla naprawienia szkody, tj. przykładowo, jeśli uszkodzeniu uległby unikatowy model Ferrari, którego czas produkcji wynosiłby dwa lata, zaś wolą poszkodowanego byłoby nabycie takiego samego modelu, to dwuletni okres najmu pojazdu zastępczego byłby w pełni uzasadniony – zamówiony został bowiem samochód tej samej klasy co uszkodzony i w tym przypadku zachodzi pełna korelacja pomiędzy wyrządzoną szkodą a sposobem jej likwidacji. Odnosząc powyższe do rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że poszkodowana nabyła nowy pojazd de facto „przy okazji” kolizji. Przyznanie ochrony prawnej 45-dniowemu okresowi najmu stanowiłoby w tym przypadku naruszenie art. 361 § 1 k.c. oraz art. 362 k.c. i prowadziłoby do nadmiernego obciążenia ubezpieczyciela. Doświadczenie życiowe wskazuje, że gdyby poszkodowana zdecydowała się nabyć na rynku wtórnym pojazd porównywalnej klasy i wartości do uszkodzonego w zdarzeniu, to mogłaby to zrobić znacznie szybciej (przypomnieć należy, że uszkodzeniu uległ 15-letni pojazd, o wartości około 6600 zł – nie jest ścisłym następem uszkodzenia takiego pojazdu oczekiwanie na fabrycznie nowy pojazd o wielokrotnie większej wartości). Zaznaczyć przy tym jednoznacznie trzeba, że powyższe nie oznacza, iż zdaniem Sądu poszkodowania nie miała prawa nabyć samochodu takiego jak w rzeczywistości, że nabyła – prawo takie poszkodowana oczywiście miała i kwestia ta pozostaje poza wszelkim sporem; powyższe oznacza wyłącznie tyle, że jeśli oczekiwanie na taki pojazd przekraczało czas, jaki obiektywnie byłby potrzebny na nabycie pojazdu o wartości i klasie pojazdu porównywalnej do uszkodzonego (a przekraczało), to odpowiedzialność ubezpieczyciela powinna ulec ograniczeniu do krótszego z tych okresów.
- Istotność:
Dodano:
,
Opublikował(a):
Ewa Szczepańska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Żorach
Osoba, która wytworzyła informację: Kamil Leśniewski
Data wytworzenia informacji:
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Żorach
Osoba, która wytworzyła informację: Kamil Leśniewski
Data wytworzenia informacji: